Aktualizacja Programu Konwergencji (zbieżności)

W maju 2004 roku Polska przystąpiła do Unii Europejskiej i stała się uczestnikiem Unii Gospodarczej i Walutowej (UGW) na prawach państwa objętego derogacją. Derogacja dotycząca wspólnej waluty jest tymczasowa. Oznacza to, że Polska jest zobowiązana do spełnienia kryteriów zbieżności i wprowadzenia euro.

Program konwergencji był przygotowany po raz pierwszy w roku 2004 i corocznie aktualizowany aż do roku 2023. W kwietniu 2024 r. weszła w życie reforma zarządzania gospodarczego UE, która zniosła obowiązek przygotowywania programu konwergencji. Obecnie w ramach nadzoru budżetowego w UE państwa członkowskie są zobowiązane do opracowywania średniookresowych planów budżetowo-strukturalnych i corocznych sprawozdań z ich wdrażania.

Program był przygotowywany zgodnie z rozporządzeniem Rady nr 1466/97/WE z dnia 7 lipca 1997 r. w sprawie wzmocnienia nadzoru pozycji budżetowych oraz nadzoru i koordynacji polityk gospodarczych oraz wytycznymi dotyczącymi programów stabilności i konwergencji państw członkowskich UE, przyjętymi w czerwcu 2017 r. przez Radę Ecofin.

Państwa członkowskie UE przedkładały co roku Komisji Europejskiej i Radzie Ecofin aktualizacje programów stabilności lub konwergencji. Na podstawie analizy tych dokumentów Rada Ecofin wydawała następnie zalecenia dla polityk gospodarczych państw członkowskich, które należało uwzględnić przy projektowaniu budżetów państwa na następny rok.

Przygotowanie Programu konwergencji i jego coroczna aktualizacja były elementem procesu nadzoru budżetowego w Unii Europejskiej i obowiązkiem wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej spoza strefy euro. Program był przygotowany zgodnie z wytycznymi dotyczącymi programów stabilności i konwergencji państw członkowskich UE.

Coroczna aktualizacja programu konwergencji zawierała prognozę kształtowania się podstawowych zmiennych makroekonomicznych i fiskalnych na kolejne trzy lata, prezentowała główne cele polityki gospodarczej rządu i działania służące ich realizacji.

W Polsce program stanowił główną część Wieloletniego Planu Finansowego Państwa (WPFP) opracowanego na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. WPFP przedstawia priorytety polityki rządu i ich wpływ na finanse publiczne.

Wieloletnie Plany Finansowe Państwa (WPFP)

Programy Konwergencji

Średniookresowe plany budżetowo-strukturalne (ŚPBS)

Zgodnie z obowiązującymi od kwietnia 2024 roku przepisami Unii Europejskiej (UE) państwa członkowskie powinny co 4 lata przedłożyć Radzie Unii Europejskiej i Komisji Europejskiej (KE) oraz opublikować średniookresowe plany budżetowo-strukturalne.

„Średniookresowy plan budżetowo-strukturalny na lata 2025-2028” został przyjęty przez Radę Ministrów 8 października 2024 roku. Nie ma on charakteru jednorocznego. Będzie on realizowany przez wdrażanie odpowiednich działań w każdej kolejnej ustawie budżetowej, aż do 2028 roku. Po zatwierdzeniu przez Radę UE średniookresowej ścieżki wydatków każdego roku w terminie do 30 kwietnia publikowane będzie sprawozdanie z wdrażania Planu, które zgodnie z wytycznymi KE, przedstawia sytuację w roku bieżącym oraz w poprzednich latach objętych ŚPBS. Przedstawi ono n.in. postęp we wdrażaniu ścieżki wydatków ustalonej przez Radę w jej zaleceniu i aktualne informacje o działaniach wspierających przestrzeganie ścieżki, w szczególności zawartych w ustawie budżetowej. Sprawozdanie obejmie też informacje o realizacji przez Polskę zaleceń Rady UE i wspólnych priorytetów UE.