Służba

1. oznacza ono zarówno pracę lub działalność, jak i osobę lub instytucję,
2. podkreśla, że ta praca lub działalność wykonywana jest na rzecz innych osób lub użytek wspólnoty,
3. cechą tej pracy i działalności jest dyspozycyjność, poświęcenie z jakim jest ona wykonywana, co oznacza, że ze służbą, w szczególności służbą państwową, związane jest pewne ryzyko.

Mówimy np.: w służbie narodu/narodowi, Służba Zwycięstwu Polski (SZP), Służba Ochrony Państwa (SOP), służba wojskowa, służba policyjna, służba celna, służba skarbowa, służba graniczna, służba więzienna, służba leśna, służba porządkowa, służba zdrowia, służba drogowa, służba państwowa, służba publiczna, służba cywilna itd..

Ze względu na istotę służby powinna być ona wykonywana przez ludzi nie będących egoistami, ofiarnych, gotowych narażać się dla dobra innych oraz moralnych. Z tego powodu społeczeństwo zwykło otaczać szczególnym szacunkiem przedstawicieli służb działających w interesie publicznym (dla dobra publicznego). Poszczególne rodzaje służb mają swoje etyczne kodeksy postępowania, których przestrzeganie jest warunkiem ich skutecznego działania i prestiżu społecznego.

Mundur

Szczególny status w społeczeństwie mają służby mundurowe. Mundur jest znakiem przynależności do służby, wyznacznikiem pozycji społecznej, zobowiązaniem do zachowania się zgodnie z etyką służby i powodem do dumy dla noszącego go. Prawo noszenia munduru służbowego jest zaszczytem, a odebranie tego prawa dyshonorem. Noszenie munduru może się jednak wiązać również z pewnymi niedogodnościami, o czym traktuje artykuł "Za mundurem panny sznurem, a za frakiem rakiem".

Generalnie mundur jest wyróżnikiem. Dla osób w zagrożeniu jest znakiem nadziei na pomoc oraz wskazówką gdzie szukać wsparcia, a dla złoczyńców widok munduru jest ostrzeżeniem i hamulcem przed popełnieniem złego czynu. Z tej przyczyny widok służb mundurowych w miejscach publicznych jest nader pożądany. Człowieka nie mającego nic do ukrycia powinien uspakajać, a mającego nieczyste sumienie dyscyplinować.

Służby publiczne, których członkowie nie spełniają kryteriów kompetentności (odpowiedniego wykształcenia i prawości) i życzliwości tracą zaufanie i uznanie społeczeństwa, któremu winni służyć. Służby państwowe, w szczególności policja oraz wojsko, które utraciły zaufanie społeczne i prestiż społeczny nie mogą liczyć na współdziałanie społeczeństwa z nimi. W ekstremalnych sytuacjach stosunek społeczeństwa do nich może być niechętny lub wrogi. Wtedy noszenie munduru, przede wszystkim w miejscach publicznych, jest ciężarem a jego zdjęcie ulgą.

Gdy z miejsc publicznych znikają mundury służb porządkowych i jest to tłumaczone tym, że widok munduru wywołuje poczucie ograniczenia wolności, to można traktować to jako sygnał, że te służby nie cieszą się zaufaniem publicznym lub że w życiu społecznym brakuje ładu, spokoju i wzajemnego zaufania, a jest dużo agresji. W takiej sytuacji nieodzowne są działania naprawcze, bo w wolnym kraju nieobecność munduru w przestrzeni publicznej nie zwiększa, lecz zmniejsza bezpieczeństwo i wolność obywateli.

Noszenie munduru

Możliwe są zasadniczo dwa praktyczne podejścia w kwestii noszenia służbowego munduru. Pierwsze - mundur należy nosić przez cały czas. Drugie - mundur należy nosić tylko w czasie pełnienia obowiązków służbowych a poza nimi można nosić ubranie cywilne.

Związane są one z różnymi koncepcjami służby państwowej. Według pierwszej koncepcji służba państwowa jest istotnym składnikiem i widomym znakiem państwa, który ma wprowadzać poczucie bezpieczeństwa w społeczeństwie, budzić zaufanie do państwa oraz budzić dumę z niepodległości a członkowie służby, są związani z państwem stosunkiem nie tylko prawnym, ale również moralnym i powinni godnie reprezentować państwo oraz dbać o jego wizerunek (wizerunek służby) przez cały czas, m.in. nosząc stosowny mundur również poza godzinami służby.

W drugiej koncepcji służba jest szczególnym rodzajem pracy wykonywanym przez pewien czas, zgodnie z odpowiednimi przepisami i tylko w tym czasie funkcjonariusze zobowiązani są do noszenia odpowiedniego munduru. Kiedy nie pełnią służby mogą zachowywać się jak cywile oraz nosić ubrania cywilne.

Wybór jednej z powyższych opcji musi być zgodny z duchem Narodu, jego kulturą, rozumieniem własnej historii i teraźniejszości oraz wizją przyszłości.