WIELKI POST
Wielki Post to okres czterdziestodniowego przygotowania do największej chrześcijańskiej uroczystości - Świąt Wielkiej Nocy. Do okresu Wielkiego Postu nie wlicza się sześciu niedziel, które są w ciągu całego roku bardziej radosnym wspomnieniem Zmartwychwstania. Zaczyna się on Środą Popielcową (Popielec) i trwa do początku liturgii Mszy Wieczerzy Pańskiej sprawowanej w Wielki Czwartek. Środę Popielcową w tradycji Kościoła nazywano również Środą Wstępną, ponieważ dzień ten jest „wstępem” do przygotowania do Wielkanocy poprzez nawrócenie, pokutę i odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych. Ostatnia niedziela Wielkiego Postu jest nazywana Niedzielą Palmową Męki Pańskiej. Rozpoczyna ona okres Wielkiego Tygodnia.
Niedziela Zmartwychwstania Pańskiego jest świętem ruchomym. Data Środy Popielcowej zależy od daty uroczystości Zmartwychwstania Pańskiego. Na soborze nicejskim w 325 roku ustalono, że będzie się ją obchodzić w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni Księżyca (która przypada około 21 marca). Poniżej pokazano daty graniczne Wielkiego Postu oraz Niedzieli Wielkanocnej w okresie 2025-2035.
| Rok | Środa Popielcowa | Wielki Czwartek | Niedziela Wlk. |
|---|---|---|---|
| 2025 | 5.3 | 17.4 | 20.4 |
| 2026 | 18.2 | 2.4 | 5.4 |
| 2027 | 10.2 | 25.3 | 28.3 |
| 2028 | 1.3 | 13.4 | 16.4 |
| 2029 | 14.2 | 29.3 | 1.4 |
| 2030 | 6.3 | 18.4 | 21.4 |
| 2031 | 26.2 | 10.4 | 13.4 |
| 2032 | 11.2 | 25.3 | 28.3 |
| 2033 | 2.3 | 14.4 | 17.4 |
| 2034 | 22.2 | 1.4 | 4.4 |
| 2035 | 7.2 | 22.3 | 25.3 |
W okresie Wielkiego Postu w liturgii rzymskiej nie odmawia się hymnu "Chwała na wysokości Bogu", "Ciebie, Boże, chwalimy" oraz aklamacji "Alleluja". Wspomnienia obowiązkowe, przypadające w tym czasie, można obchodzić jedynie jako wspomnienia dowolne. W tym okresie obchodzimy ponadto:
- 4 marca - święto św. Kazimierza, królewicza,
- 19 marca - uroczystość św. Józefa, Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny,
- 25 marca - uroczystość Zwiastowania Pańskiego.
Modlitwa na Środę Popielcową, 
Abp Marek Jędraszewski w Popielec: Wielki Post czasem wielkiego zmagania o pełnię człowieczeństwa,
Stare zwyczaje związane ze Środą Popielcową
W dzień Popielca karczmarze nad drzwiami wejściowymi wywieszali przetak, z którego na gości sypał się popiół.
Według wiejskiego zwyczaju, wszelkie przedmioty naruszające powagę tego dnia, takie jak instrumenty muzyczne, świecidełka, ozdoby, miały być chowane.
W wigilię Popielca pieczono popielnik - niedoprawiony cienki drożdżowy placek - zapowiedź postnego jadła na najbliższy czas. Popielnik domownicy podskubywali w środę popielcową od popołudnia do wieczora, żeby zagłuszyć głód.
W Środę Popielcową panny i kawalerów przywiązywano do ciężkiej kłody popielcowej, którą musieli za sobą ciągnąć. Była to kara za uchylanie się od obowiązku założenia rodziny.