Jedność

Ten tekst jest kontynuacją wcześniejszych rozważań na temat jedności i zróżnicowania zbiorowisk ludzkich. Jego celem jest analiza uwarunkowań rzeczywistej jedności ludzkiej społeczności jaką jest naród oraz państwo. Rozważania zostały tu ograniczone do państwa narodowego, bowiem jego dotyczą bardzo ważne, intensywne procesy zachodzące w dzisiejszym zglobalizowanym świecie, stanowiące zewnętrzne zagrożenie dla tradycyjnych suwerennych państw narodowych, szczególnie średnich i małych.

Wśród wielu opinii na temat jedności istnieją również błędne zdania. Nierzadko jedność utożsamia się z jednomyślnością, co tylko czasem jest prawidłowe. Dla niektórych jedność jest celem samym w sobie, a w istocie jest ona skutkiem, nie celem.

Indywidualizm i kolektywizm

Istnieje zauważalna tendencja do przeciwstawiania indywidualizmu i kolektywizmu. Istnieje wiele definicji indywidualizmu i kolektywizmu. Ogólne sformułowamie określa indywidualizm jako pogląd, który uprzywilejowuje jednostkę względem zbiorowości ludzkiej, a kolektywizm jako pogląd, który zbiorowości podporządkowuje jednostkę. W przypadku skrajnego indywidualmu, w praktyce oznacza to, że interesowi jednostki podporządkowany jest interes zbiorowości jako całości. Skrajny kolektywizm gloryfikuje zbiorowość społeczną, a jednostce przypisuje pewną wartość, o ile służy ona zbiorowości.

Uwarunkowania jedności

Naturalną cechą każdej zbiorowości ludzkiej jest złożoność i zróżnicowanie. Konsekwencją tego są różnice zdań i podziały. Istotne jest jednak, aby w danej zbiorowości nie było trwałych podziałów dotyczących spraw najważniejszych, strategicznych, które uniemożliwią jej funkcjowanie jako wspólnoty.

Jedność można określić jako jednolitość w różnorodności. W społeczeństwach wolnych i państwach funkcjonujących zgodnie z zasadą pomocniczości niemożliwy jest stan jednomyślności wszystkich członków społeczności w jej wszystkich sprawach. Jednomyślność jest możliwa tylko w sprawach i rzeczach, które mają fundamentalne znaczenie dla istnienia danej społeczności jako wspólnoty, które ją konstytuują i odróżniają od innych zbiorowości społecznych.

Wśród nich szczególne miejsce zajmują imponderabilia, do których stosunek każdego członka społeczności jest rezultatem jego czucia, myślenia i woli. Ponieważ są nimi rzeczy niewymierne, mogą wzbudzać emocje, o ile nie zostaną najpierw rozpoznane i ustalone, a potem zinternalizowane przez daną wspólnotę.

Państwo narodowe jest złożonym, wielowymiarowym organizmem. Nie ma jednego, uniwersalnego lub jedynie słusznego, modelu funkcjonowania państwa ani narodu/społeczeństwa. Wśród imponderabiliów państwa możemy wyróżnić m.in. ustrojowe, narodowe, patriotyczne, kulturowe, ludzkie, społeczne.

Do najważniejszych impodenderabiliów można zaliczyć istnienie narodu i niepodległego państwa, konkretną cywilizację i kulturę, antropologię, etykę.

To, co zbiorowość identyfikuje jako Naród, to kultura. W przypadku Polaków to oryginalna kultura zakorzeniona w chrześcijaństwie. Dzięki wartościom chrześcijańskim konstytuujących polską kulturę oraz przywiązaniu do kościoła katolickiego, który tę kulturę współtworzył, Polacy przetrwali jako naród okresy słabości państwa polskiego lub jego braku w czasie rozbiorowym i po odzyskaniu niepodległości zabrali się ofiarnie do budowy II Rzeczypospolitej.

Rolę polskiej kultury i jej korzeni dobitnie scharakteryzował Roman Dmowski w swojej książce pt. "Kościół, naród i państwo":

Katolicyzm nie jest dodatkiem do polskości, zabarwieniem jej na pewien sposób, ale tkwi w jej istocie, w znacznej mierze stanowi jej istotę. Usiłowanie oddzielenia u nas katolicyzmu od polskości, oderwania narodu od religii i od Kościoła, jest niszczeniem samej istoty narodu.

Wielki naród (..) musi nosić wysoko sztandar swej wiary. Musi go nosić tym wyżej w chwilach, w których władze jego państwa nie noszą go dość wysoko, i musi go dzierżyć tym mocniej, im wyraźniejsze są dążności do wytrącenia mu go z ręki.

Warunkiem istnienia wolnej Polski jest jedność polskiego społeczeństwa oparta na szacunku do własnej kultury wyrosłej z chrześcijaństwa i tworzonej przez ponad 1050 lat. Suwerenność narodu to prawo do posiadania własnej kultury narodowej.

Jak objawia się jedność

Jedność wspólnoty objawia się w tym, że jej członkowie są jednomyślni co do imponderabiliów, postrzeganych jako dobro wspólne, a ewentualne różnice zdań dotyczą spraw, które nie mają decydującego znaczenia dla wspólnoty.

Oznacza to, że całe społeczeństwo, Polacy i przybysze, akceptuje polską kulturę narodową, przyczynia się twórczo do jej rozwoju i nie zgadza się na narzucanie nam obcych kultur, które stanowią zagrożenie dla bytu narodowego.

Znaczenie jedności dla narodu i państwa

Jedność jako stan konkretnej zbiorowość społecznej ma wymiar wewnętrzny i zewnętrzny.

Najtrudniejsze jest usunięcie różnic w przypadku, kiedy dotyczą one nie poddających się weryfikacji tworów ludzkiej wyobraźni.

Jeżeli masz jeszcze 1:43:50' na felieton dr. Jana Przybyła pt. "Czym jest polskość?" ...

Jeżeli masz jeszcze 42:17' na felieton dr. Jana Przybyła pt. "Czy Polacy chcą mieć państwo?" ...

Po co Polakom własne państwo? ..., Mariusz Dzierżawski,

Jeżeli masz jeszcze 1:06:31' na rozmowę z dr. hab. Pawłem Skibińskim pt. "Katolicyzm i patriotyzm Romana Dmowskiego" ...

Podsumowanie

Podsumowując można powiedzieć, że różnice jako takie są naturalne. Najwięcej okazji do różnienia się jest na poziomie działań operacyjnych, zwłaszcza kiedy nie ma uzgodnionych celów taktycznych i strategicznych lub nie są one znane. Istnienie i znajomość uzgodnionych planów taktycznych i strategicznych ułatwia rozwiązywanie problemów, rozstrzyganie sporów i przeciwdziała powstawaniu trwałych podziałów w społeczeństwie, społecznościach i wspólnotach. Do najważniejszych składników strategii należą narodowe imponderabilia, które nie mogą być źródłem sporów niszczących jedność. Każdy, kto podważa i próbuje obalić je siłą rozbija jedność narodu i jest wrogiem państwa, a ten który nimi kupczy jest zdrajcą.

Na koniec jeszcze jeden cytat ze wspomnianej wyżej rozprawy Romana Dmowskiego:

Polityka, jako czynność, której najogólniej pojętym przeznaczeniem jest umożliwić człowiekowi byt społeczny - a co za tym idzie, cywilizację i podnoszenie się na coraz wyższy poziom - musi czerpać swą myśl przede wszystkim z poznania społeczeństwa, któremu ma służyć, ze zrozumienia więzów społecznych, wytworzonych przez jego przeszłość, z możliwie gruntownej oceny wartości różnych składników jego życia. Musi ona wychodzić z rzeczywistości, z faktów, a nie z oderwanych założeń. .